Avrupa Gençlik Başkenti, Avrupa Gençlik Forumu tarafından 2009'dan beri Avrupa şehirlerine bir yıllığına verilen bir unvandır. Seçilen şehir bu sürede gençlerle ilgili kültürel, sosyal, siyasi ve ekonomik yaşam ve kalkınma programını ortaya koyma fırsatı elde eder.

2026 Avrupa Gençlik Başkenti başvurusuyla ilgili çalışmalar, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Konseyi Gençlik Meclisi ortaklığında Büyükşehir Belediyesi’nin ilgili birimleri ve gençlik çalışmaları yürüten farklı kurum, kuruluş ve organizasyonlarla işbirliği halinde yıl boyunca sürdürülecektir. 

14 Ocak 2023 tarihinde 28 sivil toplum kuruluşu ve 10 ilçe belediyesini temsil eden katılımcılardan oluşan 58 katılımcı ile ‘Kent ve Gençlik’ başlığı altında İzmir Gençlik inisiyatifleri buluşması ile başvurucu süreci çalışmalarına başlatılmıştır.  2025 yılında Avrupa Gençlik Başkenti başvurusunda çeyrek finale kalarak edinilen tecrübe ile 2026 yılı başvurusu gerçekleştirilmiştir. 13 Avrupa kenti arasından 2026 Avrupa Gençlik Başkenti adaylığında finale kalan 5 Avrupa kentinden biri İzmir olmuştur. İzmir; Malaga (İspanya), Saraybosna (Bosna Hersek), Tromso (Norveç) Vila dı Conde (Portekiz) ile birlikte kısa listede yer almaya hak kazanmıştır. 2 Ekim 2023 tarihinde tüm yıl boyunca gençlikle ilgili kapsamlı kültürel, sosyal ve politik etkinlik ve faaliyet programını özetleyen daha ayrıntılı 3. tur ve nihai başvuru gerçekleştirildikten sonra 14 Kasım 2023 tarihinde Brüksel'de jüri toplantısına katılım gerçekleştirilmiştir. 27 Kasım 2023 tarihinde ise Polonya'nın Lublin kentinde olacak final seremonisi ile unvana hak kazanan şehir açıklanacaktır.